Drogi internauto! Twoje wejście na tę stronę dowodzi, że - oprócz historycznych nazwisk, wydarzeń i dat – ciekawi Cię także codzienny tryb życia i pracy mieszkańców naszych ziem w przeszłości. Jeżeli tak, to lektura niżej przedstawionej pozycji będzie dla Ciebie prawdziwą przyjemnością. Autor jest historykiem (patrz notka na dole niniejszej strony), a książka ma charakter popularnonaukowy. Czytelnik (w szczególności Wielkopolanin) znajdzie w niej liczne mało znane epizody dotyczące bardziej lub mniej znanych sobie postaci historycznych. Niektóre z takich epizodów, dotyczące postaci związanych z terenem obecnej gminy Krzemieniewo, zostały w formie wypisów zamieszczone w dziale CIEKAWOSTKI. A oto pozycja wydawnicza stanowiąca źródło wypisów:

WSTĘP
(Rozwój badań nad polskim ziemiaństwem; Ziemiaństwo wielkopolskie jako przedmiot badań; Uzasadnienie wyboru tematu pracy; Cel pracy; Pojęcie „życie codzienne”; Pojęcie „ziemiaństwo”; Skład ziemiaństwa; Badania nad kulturą materialną ziemiaństwa; Baza źródłowa pracy; Koncepcja pracy; Cezury chronologiczne)

ROZDZIAŁ I
Warunki prawnopolityczne i gospodarcze egzystencji wielkopolskiego ziemiaństwa w XIX i na początku XX wieku.
(Polityka władz pruskich wobec polskiej szlachty na przełomie XIX i XX wieku; Postawy szlachty wobec pruskiego zaborcy; Zadłużenie się polskich właścicieli ziemskich; Szlachta wielkopolska w okresie Księstwa Warszawskiego; Próby zjednania polskiej szlachty w latach 1815-1830 przez władze pruskie; Utworzenie Ziemstwa Kredytowego; Uwłaszczenie chłopów; Położenie ziemiaństwa w początkowym okresie realizacji reformy uwłaszczeniowej; Kryzys gospodarczy w latach dwudziestych XIX wieku; Udział wielkopolskiej szlachty w powstaniu listopadowym i jego skutki; Polityka Flottwella wobec polskich właścicieli ziemskich; Przezwyciężanie przez polskich ziemian kryzysu poregulacyjnego w rolnictwie; Fundusz na wykup majątków ziemskich z rąk polskich; Złagodzenie kursu politycznego wobec polskiego ziemiaństwa w latach czterdziestych XIX wieku; Koszty udziału ziemiaństwa w powstaniu poznańskim 1848 roku; Kryzys gospodarczy w latach pięćdziesiątych XIX wieku i jego wpływ na położenie polskich właścicieli ziemskich; Skutki udziału wielkopolskiego ziemiaństwa w powstaniu styczniowym; Kryzys rolniczy w Niemczech w ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku; Pokonywanie przez polskich ziemian skutków kryzysu rolniczego; Polityka Bismarcka wobec polskiego ziemiaństwa; Działalność Komisji Kolonizacyjnej; „Walka o ziemię”; Działalność polskich instytucji kredytowych i organizacji ziemiańskich; Ustawa wywłaszczeniowa; Koniunktura gospodarcza na początku XX wieku; Konkluzje)

ROZDZIAŁ II
Portret społeczno-narodowościowy wielkich właścicieli ziemskich w Wielkopolsce.
(Problemy warsztatowe badań nad strukturą społeczną ziemiaństwa; Struktura społeczna szlachty wielkopolskiej w XVI wieku; Zmiany w strukturze społecznej szlachty wielkopolskiej w XVII-XVIII wieku; Zmiany w strukturze społecznej ziemiaństwa w 1 połowie XIX wieku; Struktura społeczna ziemiaństwa na przełomie XIX i XX wieku; Struktura narodowościowa szlachty wielkopolskiej w XVI-XVIII wieku; Tworzenie podstaw niemieckiej własności ziemskiej na przełomie XVIII i XIX wieku; Zmiany w strukturze narodowościowej właścicieli ziemskich w XIX wieku; Przyczyny zmniejszania się liczebności polskiego ziemiaństwa; Struktura narodowościowa właścicieli ziemskich na przełomie XIX i XX wieku; Działalność Komisji Kolonizacyjnej; Właściciele ziemscy pochodzenia żydowskiego; Rozmieszczenie terytorialne polskich i niemieckich właścicieli ziemskich; Ordynacje rodowe; Napływ mieszczaństwa do warstwy właścicieli ziemskich; Polscy ziemianie nieszlacheckiego pochodzenia; Niemieccy właściciele ziemscy mieszczańskiego pochodzenia; Niemieccy właściciele ziemscy z rodowodem szlacheckim; Polscy i niemieccy właściciele ziemscy – różnice i podobieństwa)

ROZDZIAŁ III
Rezydencje ziemiańskie – ich rodzaje, wyposażenie i otoczenie.
(Krajobraz rezydencjonalny Wielkopolski; Rodzaje siedzib wiejskich; Rezydencje w stylu renesansowym; Siedziby barokowe; Pałace późnobarokowe; Rezydencje klasycystyczne; Drewniane dwory szlacheckie; Pałace na przełomie XVIII i XIX wieku; Dynamika zmian stylowych w XIX wieku; Pruscy architekci; Siedziby neogotyckie; Pałace w guście włoskim; Funkcje siedzib wiejskich; Siedziby niemieckich właścicieli ziemskich; Pałace w „kostiumie francuskim”; Pluralizm stylów na przełomie XIX i XX wieku; Rezydencje w stylu krajowym; Zanikanie drewnianych dworów; Układ wnętrz w rezydencjach ziemiańskich; Podjazd do pałacu; Hall i jego funkcje; Wystrój salonu; Umeblowanie salonu; Meble neogotyckie i biedermeierowskie; Inne wyposażenie salonu; Salon w pałacu w Turwi; Salon we dworze w Polwicy; Buduarek; Sala jadalna; Wystrój sali jadalnej; Umeblowanie sali jadalnej; Kredens; Inne pomieszczenia reprezentacyjne; Sala balowa; Ogród zimowy; Biblioteka; „Miejsca trofealne”; Apartamenty mieszkalne; Sypialnie; Pokoje dziecięce; Pokoje gościnne; Gabinet pana domu; Pokoje służby; Kuchnia; Inne pomieszczenia gospodarcze; Ubikacje; Łazienki; Ogrzewanie; Oświetlenie; Oświetlenie elektryczne; Aparaty telefoniczne; Kaplice; Otoczenie wiejskich rezydencji; Ogrody włoskie i francuskie; Pierwsze parki krajobrazowe; Przemiany w sztuce ogrodowej; Pielęgnowanie parków; Oranżerie; Ogrody warzywne i sady; Budynki folwarczne; Podwórze w folwarku staropolskim; Zmiany w budownictwie folwarcznym w XIX wieku; Zespoły zabudowy folwarcznej; Pomieszczenia gospodarstwa domowego; Rządcówka; Zabudowania folwarczne w Żabiczynie; Uprzemysławianie folwarków; Kolonie domów robotników folwarcznych; Oceny aktywności budowlanej ziemiaństwa wielkopolskiego; Kontrasty w budownictwie rezydencjalnym Wielkopolski)

ROZDZIAŁ IV
Pod urokiem mody.
(Problemy metodyczne badań nad historią ubiorów; Popularne tkaniny; Kolory ubiorów; Gorset; Krawcy; Odzież konfekcyjna; Moda kobieca w latach 1815-1830; Zmiany w modzie kobiecej w latach 1830-1848; Moda kobieca w latach 1848-1870; Krynoliny; Zmiany w modzie kobiecej w latach 1870-1890; Turniury; Moda kobieca na przełomie XIX i XX wieku; Kolekcja strojów Wiesławy Cichowicz; Moda kobieca przed pierwszą wojną światową; Akcesoria strojów kobiecych; Biżuteria; Stroje codzienne wielkopolskich ziemianek; Moda męska w pierwszej połowie XIX wieku; Moda męska w drugiej połowie XIX wieku; Porzucenie przez szlachtę stroju narodowego; Stroje codzienne wielkopolskich ziemian; Czamary; Strój narodowy jako ubiór reprezentacyjny; Surduty; Inne części męskich ubrań; Futra; Stroje kąpielowe; Stroje do jazdy konnej; Stroje myśliwskie; Ubiory dziecięce; Konkluzje)

ROZDZIAŁ V
Uciechy stołu.
(Model konsumpcji szlachty wielkopolskiej w końcu XVIII wieku; Porzucenie przez szlachtę staropolskiego modelu konsumpcji; Ziemianki a dworskie kuchnie; Kucharze i kucharki; Wyposażenie dworskich kuchni; Modernizacje dworskich kuchni po 1870 roku; Książki kucharskie; Mięsa i wędliny; Ryby i raki; Produkty zbożowe; Nabiał, jaja i tłuszcze; Jarzyny; Owoce; Używki i przyprawy; Wina; Sycony miód i piwo; Wódki; Przetwory domowe; Dworskie apteczki; Spiżarnie; Śniadania; Obiady; Podwieczorki i kolacje; Menu wystawnych przyjęć; Kolacja wigilijna i śniadanie wielkanocne; Drugi i trzeci stół; Wpływy zachodnioeuropejskie na kuchnię ziemiańską w Wielkopolsce; Konkluzje)

ROZDZIAŁ VI
W trybie codziennych zajęć gospodarczych.
(Metody gospodarowania szlachty wielkopolskiej na przełomie XVIII i XIX wieku; Zmiany metod gospodarowania po uwłaszczeniu chłopów; Przykład gen. Dezyderego Chłapowskiego; Czynniki hamujące odchodzenie od tradycyjnego gospodarowania; Przejmowanie przez ziemian osobistej odpowiedzialności za proces produkcji w folwarkach; Kwalifikacje niezbędne do samodzielnego gospodarowania; Dzierżawy majątków ziemskich; Planowanie robót w folwarku; Organizowanie pracy w folwarku; Nadzorowanie robót; Tryb życia ziemianina kierującego procesem produkcji w majątku; Wprowadzanie rachunkowości w majątkach ziemskich; Praca ziemianina w dworskiej kancelarii; Codzienne zajęcia gen. Dezyderego Chłapowskiego; Tryb życia ziemian nadzorujących ogólnie swe majątki; Ziemianie a urzędnicy gospodarczy; Łączenie przez ziemian pracy w majątku z działalnością publiczną; Ziemianki zarządzające gospodarstwem domowym; Krytyka w prasie ziemianek nie zajmujących się domowym gospodarstwem; Ziemianki zajmujące się hodowlą drobiu i innymi gałęziami gospodarstwa; Przykłady ziemianek zarządzających majątkami ziemskimi)

ZAKOŃCZENIE

Wykaz skrótów (25 pozycji)
Indeks osób (477 pozycji)
Indeks miejscowości (136 pozycji)
Spis ilustracji (52 pozycje)
Zusammenfassung (streszczenie w języku niemieckim – str. 345-351)

-------------------------------------------

O Autorze (z Internetu: http://www.europartner.com.pl/main.php?extra=rada):

Prof. dr hab. Witold Molik – nauczyciel akademicki, kierownik Zakładu Historii Polski XIX i XX wieku w Instytucie Historii i dyrektor Centrum „Instytut Wielkopolski” w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w badaniu dziejów Polski i stosunków polsko-niemieckich w XIX i początkach XX wieku, w szczególności dziejów polskiej inteligencji i ziemiaństwa, polskiego ruchu narodowego w zaborze pruskim, stosunków narodowościowych na pograniczu polsko – niemieckim, dziejów szkolnictwa i polskiej historiografii oraz polskich podróży edukacyjnych za granicę. Autor około 250 publikacji naukowych.