Kwietnia 18 2024 20:49:08
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Uwłaszczenie chłopów w Drobninie - część I


A., Postanowienia tyczące się regulacyi nadania własności.

1. Wymienienie gruntów na własność nadanych, tudzież ich nabywców.

§. 1.
Dominium nadaje wymienionym dwudziestu i sześciu chałupnikom i jednemu półchałupnikowi, tudzież dwom gospodarzom z Garzyna do Zbytków przesiedlonym, każdemu posiadłość szczególnie odseparowaną, od służebności wolną, jako to:

1 Wawrzyn Katarzyński Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 39 mórg i 123 pręty
2. Kasper Jabłoński Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 40 mórg i 112 prętów
3. Michał Wojciechowski Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 33 morgi i 5 prętów
4. Marianna Wawrzyniak Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 32 morgi i 170 prętów
5. Józef Olejniczak Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 33 morgi i 100 prętów
6. Ksawery Stachowski Drobnin - ilość działów 4, powierzchnia 32 morgi i 36 prętów
7. Jan Klimasz Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 31 mórg i 135 prętów
8. Marcin Łukaszczyk Drobnin - ilość działów 4, powierzchnia 30 mórg i 73 pręty
9. sukcesorowie Bartłomieja Dudziaka Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 32 morgi i 83 pręty
10. Antoni Dudziak Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 36 mórg i 38 prętów
11. Kasper Pniszek Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 32 morgi i 57 prętów
12. Walenty Jabłoński Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 33 mórg i 92 pręty
13. Paweł Jaskowski Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 29 mórg i 152 prętów
14. Tomasz Kaczmarek Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 30 mórg i 171 prętów
15. Andrzej Nadolny Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 36 mórg i 175 prętów
16. Łukasz Jabłoński Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 35 mórg i 6 prętów
17. Józef Rzeźnik Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 33 morgi i 149 prętów
18. Karol Olejniczak Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 33 morgi i 121 prętów
19. Wojciech Żmuda Drobnin - ilość działów 3, powierzchnia 33 morgi i 76 prętów
20. Kazimierz Więckowiak Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 29 mórg i 179 prętów
21. Wincenty Wojciechowski Drobnin - ilość działów 2, powierzchnia 15 mórg i 74 pręty
22. Stanisław Rzeźniczak Zbytki - ilość działów 3, powierzchnia 51 mórg i 55 prętów
23. Bartłomiej Olejniczak Zbytki - ilość działów 1, powierzchnia 43 morgi i 76 prętów
24. sukcesorowie Andrzeja Pietrzaka Zbytki - ilość działów 1, powierzchnia 48 mórg i 11 prętów
25. Franciszek Daniewicz Zbytki - ilość działów 1, powierzchnia 52 morgi i 48 prętów
26. Jakub Marciniak Zbytki - ilość działów 2, powierzchnia 46 mórg i 100 prętów
27. Piotr Rybakowski Zbytki - ilość działów 3, powierzchnia 45 mórg i 126 prętów
28. Melchior Żmuda Zbytki - ilość działów 1, powierzchnia 40 mórg i 6 prętów
29. Tomasz Żmuda Zbytki - ilość działów 1, powierzchnia 43 morgi i 2 prętów

Oprócz tego wyznaczono jeszcze:
I. na polach Drobnina:
na wyposażenie szkoły: ilość działów 2, powierzchnia 8 morgów i 97 prętów
na uposażenie urzędu sołeckiego: powierzchnia 3 morgi i 4 pręty
na glinicę: powierzchnia 1 morga i 8 prętów
na kopanie piasku i pojnik: powierzchnia 1 morga 45 prętów
II. na polach Zbytków
na glinicę: powierzchnia 70 prętów
na kopanie piasku: powierzchnia 1 morga
na pojenie bydła: powierzchnia 84 pręty

na zupełną i nieograniczoną własność, w ten sposób, iż każdy gruntami sobie przypadłymi w obrębach ustaw prawnych, pomiędzy żyjącymi lub na przypadek śmierci rozporządzać jest mocen.
Przy niniejszym nadaniu własności zrzeka się dominium prawodzielnie, na wieczne czasy, także wszelkich pretensyi o powinności i prestacye, które mu się dotąd z 29 gospodarstw tych należały, a bądź to z pańszczyzny ręcznej lub bydelnej, bądź też z danin w naturaliach lub w gotowych pieniądzach się składały.
Gospodarstwa od numeru 1 do 20 i od 22 do 29 wyszczególnienia, pomimo różnej ich wielkości, mają równą wartość. Co do gruntów od C. I et II wyznaczonych, należy jeszcze nadmienić:
a. Szkoła w Drobninie posiadała już plac budynkowy z ogrodem i 2 morgi i 30 prętów roli na polu pańskiem, które atoli na ogród we wsi zamienione zostały. Na powiększenie uposażenia szkolnego prawem przepisanego, dało dominium jedną połowę a gospodarze drugą.
Złożyli więc na to:
a. Dominium włącznie z spłacizną pod zamianę oddaną na folwarku pańskim 4 morgi 120 prętów
b. Dominium na rachunek 29. włościan zaciężnych 2 morgi 179 prętów Do tego dawniejszą posiadłość 158 prętów
ogólnie 8 morgów 97 prętów.

Cała ta przestrzeń przekazuje się szkole na własność, czem ta podług przepisów prawa zupełnie jest uposażoną.
Każdorazowy nauczyciel obowiązany jest jednak czterdzieści i pięć prętów kwadratowych na szkółkę drzew owocowych w miejscu przydatności z tego pozostawić i tylko na tenże cel używać.

b. Grunt służbowy sołecki na remuneracyą każdorazowego sołtysa za sprawowanie urzędu wydzielony, który Dominium na rachunek włościan zaciężnych dało, przeznacza się gminie na własność, na cel dopiero powiedziany.

c. Grunta na cele wspólne wyznaczone, jako to ad C. I.3. i 4. wynoszące 2 morgi 53 pręty udzieliło dominium na rachunek pozostałych w Drobninie 21. gospodarzy zaciężnych i nadaje takowe tymże gospodarzom na wspólną własność, zrzekając się wszelkiego współużytku.

Ad C.II.1.2. I 3. wynoszące 1 morgę i 153 pręty udzieliło podobnież dominium, jak wyżej, a nadając je znajdującym się teraz na Zbytkach ośmiu gospodarzom na wspólną własność i zrzeka się wszelkiego współużytku z takowych.
Z glinic nie wolno jednak nikomu gliny lub wyrobionej z niej cegły przedawać.
2. Podobnież budynków.

§. 2.

Dominium nadaje dalej:

A., Gospodarzom w Drobninie
1. Wawrzynowi Katarzyńskiemu,
2. Kasprowi Jabłońskiemu,
3. Michałowi Wojciechowskiemu,
4. Maryannie z Wleklików zamężnej Wawrzyniakowej,
5. Xaweremu Stachowskiemu,
6, i 7. sukcesorom Bartłomieja Dudy, wspólnie z Antonim Dudziakiem,
8. Kasprowi Pniszkowi,
9, i 10. Walentemu Jabłońskiemu, wspólnie z Józefem Rzeźnikiem,
11, i 12. Andrzejowi Nadolnemu wspólnie z Łukaszem Jabłońskim,
13, i 14. Karolowi Olejniczakowi, wspólnie z Wojciechem Żmudą,
15, i 16. Kaźmierzowi Więckowiakowi, wspólnie z Wincentym Wojciechowskim półchałupnikiem

B., Gospodarzom w Zbytkach:
17. Jakubowi Marciniakowi i
18. Piotrowi Rybakowskiemu,
którzy się w Drobninie i Zbytkach bez odmiany pozostają, także dotychczasowe ich budynki mieszalne i gospodarcze, takiem samem prawem zupełnej własności, jak w §.1.

C., Gospodarze:
1. Józef Olejniczak,
2. Jan Klimasz, lub też sukcessorowie Skrzypczaka
4. Marcin Łukaszczyk,
5. Paweł Jankowski,
6. Tomasz Kaczmarek,
7. Stanisław Rzeźniczak,
8. Bartłomiej Olejniczak,
9. sukcessorowie Andrzeja Pietrzaka,
10. Franciszek Daniewicz,
odstępują prawodzielnie na zawsze dworowi drobnińskiemu dotychczasowe budynki swoje mieszkalne i gospodarcze, wraz z placami pod temiż i ogrodami we wsi Drobninie,

a gospodarze:
1. Melchior Żmuda,
2. Tomasz Żmuda,
odstępują teraźniejszemu dominium garzyńskiemu budynki swoje mieszkalne gospodarcze, wraz z placami pod niemi.

Natomiast dostali od dworu:
a. rzeczony ad 1. Józef Olejniczak nowe budynki na dziale swoim nr 13.
b. Gospodarze od 2. do 5. wymienieni, budynki które się na przekazanych im we wsi Drobninie ogrodach już znajdują,
c. Czterej gospodarze pod 6. aż do 9. wymienieni, i dwaj gospodarze z Garzyna do Zbytek przeniesieni, nowe budynki na działkach w Zbytkach im przekazanych, takiem samem, jak w §.1. powiedziano, prawem zupełnej własności.

Względem obowiązku:
a. do wyporządzenia budynków w Drobninie na własność nadanych,
b. na odbudowanie Józefa Olejniczaka,
c. do przesiedlenia sześciu gospodarzy na Zbytki,
d. przeprowadzenia gospodarzy ad 2. do 5. wymienionych, obejmują paragrafy 12 i 13 bliższe postanowienia.
3., Wynagrodzenie dominii rentą i zniesieniem dotychczasowych praw włościańskich.

§.3.

Wynagradzając dominium za nadanie własności dotychczasowym włościanom zaciężnym, jako też za uwolnienie ich od wszelkich powinności, obowiązują się ciż gospodarze, każdy za siebie z uzyskanego gospodarstwa, mianowicie:
a. Wincenty Wojciechowski półchałupnik 6 tal. 24 sr gr.
b. każdy z dwudziestu sześciu chałupników w §.1. wymienionych 11 tal. 18 sr gr.
wszyscy zatem 301 tal. 18 sr gr.
c. każdy z chałupników małych: Melchior Żmuda i Tomasz Żmuda 8 tal. 20 sr gr.
obydwaj zatem 17 tal. 10 sr gr.
---------------------------------------------------------
ogólnie więc 325 tal. i 22 sr gr.

niezmiennej renty pieniężnej czyli czynszu, w dwóch równych ratach, na Św. Wojciech i Św. Marcin, zawsze w połowicznej summie całorocznej renty corocznie dominio Drobnina płacić.

Przytem zrzekają się wszyscy właściciele nowi wiecznemi czasy, nie tylko pretensyi swoich do gruntów, które przed rokiem 1823. posiadali, tudzież do gruntów, które teraz do massy podziału oddali, lecz też wszystkich praw, które im dotąd od dworu służyły, w szczególności prawa do drzewa opałowego i do pastwiska w lesie pańskim, do budowania im z nowa i utrzymywania budynków, tudzież do remissyów i zapomożek w przypadkach nieszczęśliwych.

4., Podatki realne rządowe.

§.4.

Podatki realne na rzecz rządu składają się:
a) z podymnego, którego coroczną opłatę w ilości taryfą wyrażonej, każdy właściciel nowy z gospodarstwa swego na siebie bierze, i
b) z ofiary, którą dotąd samo dominium w summie 184 tal. 28 sr gr. 5 f. płaciło.
Na przyszłość zaś przejmują z tego do opłaty właściciele nowi tę ilość, która w proporcyi przypadłego im gruntu na nich rozdzielną została, a która corocznie:
a) z gospodarstwa półchałupniczego Wincentego Wojciechowskiego 1 tal. 6 sr gr.
b) z każdego gospodarstwa chałupniczego 2 tal. 12 sr gr.
z wszystkich 26. zatem 62 tal. 12 sr gr.
d. od każdego z dwojga gospodarzy z Garzyna do Zbytek przeniesionych, 2 tal. 15 sr gr., z obu gospodarstw zatem 5 tal.
ogólnie 68 tal. 10 sr gr. wynosi,
zaczem dominium tylko jeszcze rentę 116 tal. 10 sr gr. 5 f. płacić powinno.

5., Daniny realne plebańskie.

§.5.

Daniny realne na rzecz plebanii w Świerczynie składają się z mesznego, z którego każdy z 26 chałupników corocznie:
9. mac żyta i
9. mac owsa,
miary berlińskiej plebanowi każdorazowemu oddaje.
Oddawane więc bywa z 26. wyrównanych posad chałupniczych 14. szefli 10. mac żyta i tyleż owsa.

Dominium daje tylko z zabranych dawniej gospodarstw kmiecych:
6. szefli. 12. mac żyta miary berlińskiej i tyleż owsa.
Danina t pozostaje się i a przyszłość bez odmiany, i oddawana być ma Święty Marcin każdego roku każdemu beneficjentowi plebani świerczyńskiej.
Wincenty Wojciechowski półchałupnik, tudzież gospodarze Melchior i Tomasz Żmuda, wolni są ze wszystkiem od mesznego ku plebanii.

6., Polowanie, rybołostwo.

§.6.

Polowanie i rybołostwo nie są przedmioty separacyi, - a wód rybnych nie masz na gruntach włościańskich.

7., Drogi kommunikacyine oraz ich utrzymywanie.

§.7.

Na drogi kommunikacyine wyznaczone zostały:

A., w obwodzie gruntów włościańskich w Drobninie:
1. odewsi aż do granicy z Kociugami 2½ pręta szeroka,
2. od tejże drogi od działu nr 13b począwszy, w poprzek gruntów włościańskich, działy przodkowe od tylnych oddzielające, aż do działów nr 13a i 21b 1½ pręta szeroka,
3. od drogi ad1. rzeczonej, od kopca numeru 86. zaczynając, działy 1a. I 2a. oddzielająca, w podłuż tychże aż do drogi ad2. wspomnionej 1½ pręta szeroka,
4. odewsi do działu szkolnego, między glinicą a działem 21b. Jeden pręt szeroka,
5. odewsi przez grunta pańskie aż do działów włościańskich 5a. i 3a. dwa pręty szeroka,
a odtąd miedzy działami 5a. 6a. i 3a. 4a. też działy rozdzielając, aż do granicy Garzyna jeden pręt szeroka,
6. gościniec do Garzyna prowadzący trzy pręty szerokości.
Wszystkie inne drogi na polach się znajdujące, pozostawiono nadal beż żadnej odmiany.

B., na polach do Zbytek należących:
7. trakt do Gostynia prowadzący w podłuż granicy między Drobninem a Zbytkami, cztery pręty szeroki,
8. od tegoż wzdłuż działu lit. i do Gurzna, połtrzecia pręta szeroka,
9. droga do Karchowa prowadząca, od powiedzianej poprzednio drogi na granicy zbytkowskiej aż do środka działu 3a. w linii krzywej, odtąd zaś do narożnika działu 3a., koło dawnego folwarku przechodząc aż do glinicy a. nad granicą Karchowską 1½ pręta szeroka,
10. od drogi poprzednio powiedzianej, działy 2 i 3. oddzielając aż do pojnika c. połtora pręta szeroka,
11. od drogi ad 9. rzeczonej, przy narożniku działu 3. i 3a. począwszy, podłuż działu 3a. na ukoś przez działy 6. i 12. aż do wielkiego traktu gostyńskiego, połtora pręta szeroka.
Więcej dróg niemasz na tejże części pola.

8., Utrzymywanie dróg i mostów.

§.8.

Utrzymywanie tychże dróg, jako też wszystkich dróg na polach, jest rzeczą samej gminy włościańskiej.
Dwodziestu chałupników w Drobninie, jako też sześciu chałupnicy w Zbytkach i dwaj gospodarze z Garzyna do Zbytek przeniesieni, to jest
1. Melchior Żmuda i
2. Tomasz Żmuda
Obowiązani są porówno potrzebne do tego roboty ręczne i bydelne, a
Wincenty Wojciechowski
połchałupnik z Drobnina tylko połowę tego co jeden chałupnik odbywać.
Utrzymywanie mostów na publicznych traktach i drogach kommunikacyjnych, jest rzeczą samego dominium, jednakże powinni do tego gospodarze potrzebne roboty pociągiem ręcznie odrabiać, a to w takim stósunku, jaki co do dróg jest podany.

9., Inne ciężary kommunalne.

§.9.

We względzie wszystkich innych ciężarów kommunalnych nie dzieje się przez reces niniejszy żadna zmiana, do ponoszenia tychże przykładać się mają wszyscy gospodarze porówno, Wincenty Wojciechowski jednak tylko połową tego, co jeden z reszty gospodarzy. Wszyscy odbudowani gospodarze, jako też dwaj gospodarze w poprzednim 9. opowiedziani, z Garzyna do Zbytków translokowani, którzy z tamecznego związku kommunalnego wychodzą należeć będą do związku kommunalnego w Drobninie i przykładać się w nim mają do ciężarów kommunalnych wszystkim innym gospodarzom porówno.

10., Obkopcowanie gruntów.

§.10.

Granice wszystkich rozseparowanych działów są obkopcowane; rejestr kopców dołączony zostanie do czynności realizacyjnej.

B., Termin realizacyiny.

§.11.

Wykonanie czynności tej nastąpiło już:
a. pod względem uregulowania gospodarzy Drobnina i Zbytek, z końcem roku tysięcznego ośmsetnego trzydziestego szóstego, a dwóch gospodarzy z Garzyna do Zbytek przesiedlonych, na dniu pierwszego Stycznia 1835 roku tak, iż pańszczyzna i prestacye gospodarzy zaciężnych, jako też wzajemne ku nim obowiązki dworu w czasie owym na zawsze ustały.
Na Święty Wojciech 1837. nastąpiła pierwsza zapłata połrocznej renty przez 27. dawnych gospodarzy Drobnina i Zbytek, podług bliższych postanowień co do opuszczenia renty paragrafami 12. 13. 18. objętych. Gospodarze zaś Melchior i Tomasz Żmuda zapłacili pierwszą ratę renty na Święty Wojciech 1835. roku. Podatek gruntowy podług postanowień recesu tego przypadał podobnież w roku 1837 i rosp. 1838. po pierwszy raz do zapłaty.
b. Pod względem separacyi i podziału wspólności co do dwodziestu siedmiu gospodarzy Drobnina i Zbytek, w porze uprawy siewów oziminnych 1836 roku, a co do dwóch gospodarzy z Garzyna do Zbytek translokowanych, w porze siewów oziminnych 1837. w ten sposób, iż użytkowanie nowych gruntów, nie szkodząc stósunkowi pastwiska, który do końca roku jeszcze istnął, początek swój wzięło. Z końcem zaś roku tysięcznego ośmsetnego trzydziestego szóstego i respective 1837. ustały na zawsze także wszelkie prawa do pastwiska po obcych gruntach.

C., Przedmioty przechodnie.

a., Wyporządzenie budynków włościańskich.

§.12.

A., Gospodarze:
1. Kazimierz Więckowiak, wspólnie
2. z Wincentym Wojciechowskim, i
3. Xawery Stachowski,
uznawszy budynki swe mieszkalne i gospodarcze, jako w budownym znajdujące się stanie, zrzekają się wszelkich pretensyi w względzie tym rościć by się mogących.

B., Przeciwnie dostali raz na zawsze od dominium gospodarze:
1. Wawrzyn Katarzyński 14 tal.
2. Kasper Jabłoński 16 tal.
3. Michał Wojciechowski 14 tal.
4. Paweł Wawrzyniak 5 tal.
5. sukcessorowie Bartłomieja Dudziaka 14 tal
6. Antoni Dudziak 14 tal.
7. Walenty Jabłoński 1 tal. 15 sr gr.
8. Andrzej Nadolny 2 tal 15 sr gr.
9. Łukasz Jabłoński 2 tal 15 sr gr.
10. Józef Rzęźnik 1 tal. 15 sr gr.
11. Karol Olejniczak 12 tal.
12. Wojciech Żmuda 12 tal.
------------------------------------------
ogólnie 109 tal.
wyraźnie – sto dziewięć talarów –
w nagrodę za przyjętą na siebie naprawę swych budynków.
Na zaspokojenie siebie w powyższych kwotach pieniężnych zatrzymało sobie ciż gospodarze na Święto-Marcińską ratę renty tysięcznego ośmsetnego trzydziestego siódmego roku, a pozostałą jeszcze resztę wyliczyć im miało dominium na Nowy Rok 1838.

C., Gospodarze:
a) Kasper Pniszek z Drobnina
b) Jaku Marciniak, w Zbytkach
c) Piotr Rybakowski, w Zbytkach
dostawszy od dominium poraz ostatni w roku 1837. potrzebne drzewo na ostatnie wyporządzenie swych budynków, zrzekają się zatem wszelkich pretensyi do dominium w tej mierze czynić by mogących.

D., Czterej gospodarze:
Jan Klimasz lub też sukcessorowie Sebastyana Skrzypczaka,
Marcin Łukaszczyk,
Paweł Jaskowski,
Tomasz Kaczmarek,
Odstąpili dominium budynki swoje mieszkalne i gospodarcze, a natomiast dostali budynki pańskie na przekazanych im gruntach będące, a prócz tego moce był Paweł Jaskowski dotychczasową stajnią swoją z starego na nowe siedlisko przenieść.

Wynagradzając dominium tychże czterech gospodarzy zaprzyjęto na siebie ostateczne wyporządzenie budynków, wyliczyło na zawsze:
1. Janowi Klimaszowi 16 tal.
2. Marcinowi Łukaszczykowi 25 tal.
3. Pawłowi Jaskowskiemu 25 tal.
4. Tomaszowi Kaczmarkowi 5 tal.
gotowizną, w połowie na dniu trzynastego Stycznia a w drugiej połowie na dniu pierwszego Maja 1837 roku.
Wszyscy gospodarze w paragrafie niniejszym dotąd wymienieni, zrzekają się zatem wszelkich do dworu pretensyi o wyporządzenie sobie poraz ostatni budynków.

E., Józef Olejniczak gospodarz odstąpił dominio wszystkie budynki swoje we wsi położone, a natomiast pobudowało mu dominium na dziale jego nr 13. do Świętego Wojciecha 1839 roku:
a) nową chałupę i stajnią, pod jednym dachem,
b) stodołę
mocen też był Olejniczak, dawne budynki swoje do tegoż czasu używać.

b., Translokacja gospodarzy na Zbytkach odbudowanych.

§.13.

Gospodarze z Drobnina:
1. Stanisław Rzeźniczak,
2. sukcessorowie Andrzeja Pietrzaka,
3. Franciszek Daniewicz,
4. Bartłomiej Olejniczak,
odstąpiwszy dominium budynki swe mieszkalne i gospodarcze, odbudowali się na Zbytkach na nowych działach swoich, do czego niektóre z dawnych budynków swoich, mianowicie:
a. Wojciech Pietrzak, dotychczasową stodołę swoją,
b. Franciszek Daniewicz dotychczasową chałupę swoją,
c. Bartłomiej Olejniczak dotychczasową swą stodołę,
rozebrać i na budowę użyć mogli, przeciwnie Stanisław Rzeźniczak dostał na Święty Wojciech 1837 roku znajdującą się na dziale jego chałupę owczarską, wraz z stajnią na zupełną własność, które sobie sam do stanu dobrego doprowadził.
Dopomagając gospodarzom do odbudowania tego, przez nich samych dokonanego, wyliczyło raz na zawsze dominium gotowizną:
1. Franciszkowi Rzeźniczakowi 26 tal.
2. Andrzejowi Pietrzakowi 40 tal. w dwóch ratach na dniu 13. Stycznia i 1. Maja 1837.
3. Franciszkowi Daniewiczowi 40 tal.
4. Bartłomiejowi Olejniczakowi 40 tal. w dwóch ratach na dniu 24. Czerwca i na Św. Wojciech 1838.
Zawsze w połowie całej ilości.

Za utratę użytku z owocu i ogrodowin, opuszczoną została czterem gospodarzom na początku paragrafu wymienionym, całoroczna renta za rok tysiąc ośmset trzydziesty siódmy w ilości – 11 tal. 18 sr gr. – i prócz tego zapłaciło jeszcze za nich dominium na tenże rok ofiarę w ilości – 2 tal. 12 sr gr. – z każdego gospodarstwa.

Dwaj gospodarze
Melchior Żmuda i
Tomasz Żmuda
Odstąpiwszy dworowi garzyńskiemu na zawsze budynki mieszkalne i gospodarcze, które dawniej w Garzynie używali, dostali natomiast od dominium w roku tysięcznym ośmsetnym trzydziestym siódmym nowe budynki na przekazanych im gruntach.

c., Zastrzeżenie izb komorniczych.

§.14.

W budynkach mieszkalnych gospodarzy:
1. Xawerego Stachowskiego,
2. Wawrzyna Katarzyńskiego,
używało dominium izby dla komorników swoich. Używanie to dziać się miało tylko do Świętego Wojciecha 1838. roku, odtąd izby te na nieograniczoną własność wymienionych gospodarzy przeszły.

d., Zastrzeżenie fur do budowli.

§.15.

Na zastąpienie zniesionych przez regulacyą pańszczyzn, zamyśla dominium osadzić komorników, na których umieszczenie chcąc chałupę czworaki, wraz z stajnią pobudować, żąda od gospodarzy, według paragrafu siedmdziesiątego ustawy z dnia 8. Kwietnia 1823 roku odbycia potrzebnych robocizn pociągowych do zwiezienia potrzebnych materyałów.
Lecz gdy we względzie tym spór jeszcze się toczy, przeto co potrzeba wymaga, postanowione zostanie wydać mającym się regulatywem.

e., Uprzątnienie budynków i materyałów.

§.16.

Budynki znajdujące się na nowym dziale Stanisława Rzeźniczaka, exclusive budynków podług §.12. na własność mu nadanych, obowiązane było dominium do Świętego Jana 1838. roku, wraz z wszystkiemi materyałami tamże się znajdującemi, pod utratą wszelkiego do nich prawa uprzątnąć, które po tymże czasie Rzeźniczakowi przypadną.

f., Następstwo sukcessyine.

§.17.

Na przypadek gdyby Andrzej Nadolny gospodarz przed potwierdzeniem niniejszego recesu z strony Królewskiej Kommissyi Jeneralnej umarł, przejdzie gospodarstwo według wyboru dominialnego na jedno z dotychczasowych dzieci jego. W razie śmierci jego po zatwierdzeniu recesu, mają mieć trzy dzieci zmarłego Macieja Olejniczaka kmiecia, to jest:
a) Barbara,
b) Józef,
c) Maryanna
rodzeństwo Olejniczakowie, teraz pasierby Andrzeja Nadolnego równe prawo sukcessyi.
g., Dożywocie.

§.18.

a) Katarzyna z Płócienników Więckowiakowa wdowa, mocna była gospodarstwo chałupnicze synowi jej Kaźmierzowi Więckowiakowi nadane, do końca roku 1839. prowadzić, będąc do tego czasu wolną od wszelkiej renty dominialnej i od ofiary.

Od roku zaś 1840. począwszy, objął Kazimierz Więckowiak gospodarstwo pod postanowieniami w recesie tym co do renty dominialnej i innych ciężarów realnych i kommunalnych uczynionemi i z obowiązkiem udzielania matce swojej aż do jej zgonu wolnego mieszkania i utrzymywania, lub też według wyboru tejże dawania jej corocznie następnie wyrażonego wymiaru, jako to:
a. wolnego mieszkania, opału i wolnego gotowania, jak dotychczas, na gospodarstwie,
b. czterech szefli żyta,
c. jednego szefla jęczmienia,
d. jednego szefla tatarki miary berlińskiej,
e. dwóch zagonów czteroskibowych, staje jedno na sto pięćdziesiąt kroków długich, uprawionej i wygnojonej roli na kartofle, ogrodowiny i przysiew lnu,
f. czterech ćwiercionek perek,
g. jednej krowy na wolnej paszy, wolnem pastwisku i stajni. Mierzwa pozostanie się jednak Kaźmierzowi Więckowiakowi, do której wdowa żadnych nie ma udziału.
Ze zboża i kartofli dawać się mających, nie może jednak dożywotnica nic przedawać, a gdyby się co z tego pozostało, należy do gospodarza.
Z renty podług §.3. recesu tego ustanowionej, płacić będzie Kaźmierz Więckowiak matce swojej aż do jej zgonu, corocznie - siedem talarów – a począwszy od roku 1840. tak długo, jak matka jego żyć będzie, płacić ma dominio tylko – 4 tal 18 sr gr. – wyraźnie: cztery talary, ośmnaście srebrnych groszy, rocznej renty, w dwóch corocznie ratach.
Po śmierci zaś matki jego nastąpi zapłata zupełnej renty, jak w §.3. ustanowiono.

b) Wincenty Wojciechowski gospodarz udzielać ma matce swojej Annie z domu Mielorzonce Wojciechowskiej wdowie, aż do jej zgonu, wolne mieszkanie i wolne utrzymanie, a z renty w paragrafie 3. ustanowionej, ma płacić corocznie cztery Talary. Do śmierci tejże obowiązany jest Wojciechowski tylko – 2 tal. 24 sr gr. renty w dwóch ratach dominio corocznie płacić. Po zgonie zaś matki przypadnie nań zaupełna zapłata reszty na rzecz dworu w ilości corocznej – 6 tal. 24 sr gr. – w §.3. ustanowionej.
c) Stanisław Rzeźniczak obowiązany jest wdowie poprzednika swego Weronice z Jabłońskich Koniecznej, aż do jej zgonu, następujący wymiar corocznie dawać:
1. sześć szefli żyta,
2. ośm mac jęczmienia,
3. ośm mac grochu,
4. ośm mac prosa,
5. ośm mac tatarki, miary berlińskiej,
6. cztery ćwiercionki kartofli miary wschowskiej,
7. dwa zagony wymierzwionej roli na przysiew lnu lub warzywo,
8. wolne mieszkanie w domu gospodarza, w izbie dla dożywotnicy przeznaczonej,
9. wolne gotowanie jadła i wolny materyał na opał,
10. połowę wieprza ważącą 60 funtów i dziesięć srebrnych groszy na sól.

d) Kasper Jabłoński zobowiązany jest matce swojej Justynie z Glomów Jabłońskiej, aż do jej śmierci:
1. sześć szefli żyta,
2. ośm mac jęczmienia,
3. ośm mac grochu,
4. ośm mac prosa,
5. ośm mac tatarki,
wszystkie miary berlińskiej,
6. cztery ćwiercionki kartofli, miary wschowskiej,
7. wolną paszę i wolne pastwisko dla jednej krowy, jednej świni i jednej gęsi, 8. trzy zagony wymierzwionej i uprawionej roli na len, kapustę i brukiew,
od dnia 23. Kwietnia 1841. roku począwszy udzielać, i tejże od tegoż dnia począwszy
a) wolne mieszkanie, wolność gotowania i wolny opał,
b) wolną stajnię dla inwentarza wyżej ad 7. powiedzianego, dozwalać.
Do dnia 23. Kwietnia 1841. roku mocna jest wdowa gospodarstwo syna swego sama prowadzić, lecz też obowiązana jest, wszystkie ciężary, podatki i daniny z niego ponosić.
Następnie powinna będzie gospodarstwo z siewami oziminnymi i jarymi należycie uprawionemi, lub zboże za ostatnie, wraz z wszelką paszą ostrą i z mierzwą rzeczonemu synowi w dobrym stanie oddać.
Za budowle i melioracye przez wdowę uskutecznione, dostanie też wdowa od syna swego przy objęciu przezeń gospodarstwa – 44 talary – wyraźnie: czterdzieści cztery talary, kapitału, i mocna będzie, należący do niej inwentarz żywy i martwy z gospodarstwa z sobą zabrać.
Długów, któreby wdowa pozostawiła, Kasper Jabłoński nie przyjmuje.

e) Sukcessorowie Bartłomieja Dudy, tudzież Antoni Dudziak obowiązani są, z każdego gospodarstwa Zofii z Wleklików Dudzinej wdowie, aż do jej zgonu dawać:
1. zamiast wolnego mieszkania corocznie dwa talary pieniędzmi,
2. dwa szefle żyta,
3. cztery mace pszenicy,
4. pięć mac jęczmienia,
5. pięć mac tatarki, miary berlińskiej,
6. pięć mac prosa,
7. jeden zagon wygnojonej i uprawionej roli na kartofle lub ogrodowiny,
8. pół zagona roli na len,
9. połowę wieprza ważącą 60. funtów,
10. wolny opał, lub też zamiast tego, jeżeli wdowa zażąda, jednego Talara piętnaście srebrnych groszy gotowizną z każdego gospodarstwa.

f) Wojciech Żmuda gospodarz obowiązany jest, matce swojej Justynie z Olejniczaków dawniej owdowiałej Żmudzinej teraz zamężnej Drożdzyńskiej, i teraźniejszemu jej mężowi a ojczymowi swemu Franciszkowi Drożdzyńskiemu, aż do obojga zgonu, następujący wymiar corocznie dawać:
1. wolne mieszkanie w drugiej izbie w domu Żmudy się znajdującej,
2. wolny opał do gotowania i ogrzania,
3. w zbożu na miarę berlińską:
sześć szefli żyta,
jeden szefel jęczmienia,
jeden szefel grochu,
ośm mac prosa
i oś mac tatarki,
4. dwa zagony staje jedno na sto trzydzieści długie uprawionej roli na kartofle, ogrodowiny, lub przysiew lnu,
5. cztery ćwiercionki miary wschowskiej kartofli,
6. krowę na wolnej paszy, wolnem pastwisku i stajni. Mierzwa pozostawać się będzie gospodarzowi. Nabycie krowy rzeczą jest dożywotników.
Jeżeli dawniejsza wdowa Żmudzina rychlej niżeli jej mąż umrze, Franciszek Drożdzyński będzie miał prawo, tylko połowę z przedmiotów ad 2. aż do inclusive e. wyszczególnionych pobierać; jeżeli zaś Drożdzyński rychlej niż Justyna Żmudzina z świata zejdzie, wtedy to, jako przeżyjąca, pobierać ma ze zboża tylko dwie trzecie części resztę zaś dożywocia w całości.

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,218,789 Unikalnych wizyt